Adwokat, radca prawny, prawnik - jaka jest różnica?
Szukając pomocy prawnej osoba bez wykształcenia prawniczego niejednokrotnie może czuć się zagubiona w dzisiejszej rzeczywistości. Przechodząc ulicą przeciętnego polskiego miasta widzimy tabliczki z napisami "Kancelaria Radcy Prawnego", "Kancelaria Prawna", "Kancelaria Adwokacka" czy nawet „Biuro pisania pism procesowych”. Powstaje zatem pytanie, do kogo się udać?
Przede wszystkim należy stwierdzić, że słowo "prawnik" odnosi się do najszerszej grupy osób. Prawnikiem jest każdy, kto ukończył studia prawnicze - w Polsce są to studia jednolite magisterskie (5 lat).
Po ukończeniu studiów na kierunku prawo, absolwent może pracować jako prawnik, jednakże nie wykonując jednego z tradycyjnych zawodów prawniczych (prokurator, notariusz, adwokat, radca prawny, komornik). Jeżeli jednak chce kształcić się w jednym z powyższych kierunków, powinien ukończyć aplikację prawniczą - w przypadku adwokatów, radców prawnych i notariuszy przy odpowiedniej izbie samorządu zawodowego. Aplikacja prawnicza to praktyczne przygotowanie do zawodu u boku opiekuna (patrona). Założeniem aplikacji jest to, aby młody adept zawodu nabył doświadczenia i sam – lecz pod nadzorem – wykonywał czynności przynależne danemu zawodowi. W przypadku aplikacji adwokackiej jest to reprezentacja Klientów na rozprawach, sporządzanie pism procesowych czy udzielanie porad prawnych.
Jeszcze jakiś czas temu różnice pomiędzy adwokatami a radcami prawnymi były wyraźne. Adwokat wykonywał zawód w kancelarii adwokackiej lub w spółce, zajmując się często prawem karnym, zaś zawód radcy prawnego był bardziej "skrojony" do pracy w warunkach korporacyjnych - głównie w zakresie obsługi przedsiębiorstw. Nawet jednak we wcześniejszych czasach stwierdzenia te miały bardziej charakter stereotypu niż oddawały rzeczywistą sytuację na rynku prawniczym.
Obecnie, po ostatnich zmianach legislacyjnych, kompetencje adwokatów i radców prawnych są właściwie identyczne. Od niedawna radcowie prawni mogą być obrońcami w sprawach karnych (pomimo węższego zakresu programu aplikacji radcowskiej w tym zakresie), zaś adwokaci coraz częściej pracują z prawem pracy, prawem handlowym i prawem administracyjnym (czego sam jestem przykładem). W środowisku prawniczym słychać wręcz głosy podające w wątpliwość sens istnienia podziału na adwokatów i radców prawnych.
Obecnie jedyną istotną różnicą pomiędzy powyższymi zawodami zdaje się być to, że adwokat nie może pozostawać w stosunku pracy, z wyjątkiem zatrudnienia w jednostce naukowej (naukowo-dydaktycznej).
Należy przy tym zwrócić uwagę na fakt, że polskie prawo nie ogranicza nikogo w świadczeniu usług prawnych – np. w postaci pism procesowych czy porad prawnych. Z tego też powodu niestety coraz częściej widzimy na ulicach polskich miast afisze reklamujące tego typu usługi. Godzi się jednak zaznaczyć, że korzystając z usług takich przedsiębiorców, nie mamy żadnej gwarancji, że ukończyli oni studia prawnicze. Ponadto, nawet jeżeli są oni prawnikami, to nie posiadając uprawnień zawodowych adwokata lub radcy prawnego nie mogą oni reprezentować Klientów przed sądami i organami administracyjnymi. Wreszcie, takich osób – w przeciwieństwie do przedstawicieli zawodów prawniczych – nie obowiązuje etyka zawodowa, w tym przede wszystkim tajemnica adwokacka (radcowska). Wizyta w Kancelarii Adwokackiej (Radcowskiej) daje nam lepszą gwarancję, że naszą sprawą zajmie się osoba kompetentna i przygotowana do świadczenia pomocy prawnej.
Źródło zdjęcia: https://www.rp.pl/prawnicy/art1015561-czy-adwokat-publicznie-uzywajacy-wulgaryzmow-lamie-zasady-etyki; Foto: Fotorzepa, Marian Zubrzycki
Obrazy
